समाचार टिप्पणी

नवराज दुवाडी

हालैका दिनहरूमा नेपालमा राजतन्त्रको पुनःस्थापना र हिन्दू राष्ट्रको पुनःघोषणाको मागले तिव्रता पाइरहेको छ। दुर्गा प्रसाई र राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (राप्रपा)ले विशेषगरी पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाहको पक्षमा ठूला प्रदर्शनहरू गर्दै आएका छन्। यसै क्रममा फागुन २५ गते काठमाडौँमा राजा ज्ञानेन्द्र समर्थकहरूको अर्को ठूलो प्रदर्शन हुन गइरहेको छ। यो प्रदर्शनले फेरि एक पटक राजतन्त्रको विषयमा ठूलो बहस र चर्चा उठाउने अनुमान गरिएको छ।

दुर्गा प्रसाई र विवादास्पद विगत

दुर्गा प्रसाई, जसले हाल राजतन्त्रको पुनःस्थापनाको अभियानमा मुख्य नेतृत्वदायी भूमिका खेलिरहेका छन्, विगतमा विभिन्न विवादास्पद राजनीतिक पृष्ठभूमि र पार्टीहरूबाट आवद्ध हुँदै आएका छन्। प्रसाईको राजनीतिक यात्रा प्रारम्भिक दिनदेखि नै विवादास्पद रहिआएको छ। उनी पहिलो पटक माओवादी जनयुद्धको दौरान माओवादी निकट थिए, जहाँ उनले माओवादी पार्टीका गतिविधिमा संलग्न रहँदै भूमिगत आन्दोलनमा पनि सहभागी भएका थिए।

तर, पछि प्रसाईले माओवादीको विचारधारालाई परित्याग गर्दै नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (एमाले)मा प्रवेश गरे। एमालेमा प्रवेश गरेपछि उनले राजनीतिक रूपमा आफूलाई स्थापित गर्न विभिन्न व्यापारिक गतिविधिहरू सुरु गरे। तर, समयसँगै उनले एमालेसँग पनि असहमति बढ्दै गयो, जसले गर्दा उनले पार्टी छोडेर नयाँ विचारधाराको पक्षमा लागे।

हालका वर्षहरूमा दुर्गा प्रसाईले राजतन्त्रको पुनःस्थापनाको पक्षमा खुलेर अभियान सञ्चालन गर्दै आएका छन्। उनका गतिविधि र विचारहरूले उनलाई स्पष्ट रूपमा राजावादी बनाएको छ। प्रसाईले सार्वजनिक रूपमा नेपाललाई पुनः हिन्दू राष्ट्र घोषणा गर्नुपर्ने र राजतन्त्रको पुनःस्थापना गर्नुपर्ने धारणा राख्दै आएका छन्। उनी पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाहको नैतिक समर्थन प्राप्त गर्दै राजतन्त्र पुनःस्थापनाका लागि जनतालाई संगठित गर्ने प्रयास गरिरहेका छन्।

फागुन २५ को प्रदर्शन

दुर्गा प्रसाईको नेतृत्वमा काठमाडौँमा फागुन २५ गते आयोजना हुन गइरहेको प्रदर्शन राजावादीहरूको ठूलो शक्ति प्रदर्शन हुने अनुमान गरिएको छ। यस प्रदर्शनमा हजारौं समर्थकहरू सहभागी हुने अपेक्षा गरिएको छ, जसले नेपाललाई पुनः हिन्दू राष्ट्र घोषणा गर्नुपर्ने र राजतन्त्र पुनःस्थापना गर्नुपर्ने माग राख्नेछन्। यो प्रदर्शनले पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाहको पुनःस्थापनाको पक्षमा जनसमर्थन जुटाउने उद्देश्य लिएको छ।

यस प्रदर्शनलाई प्रसाईले आफ्नो राजतन्त्रवादी अभियानको अर्को ठूलो कदमका रूपमा हेरिरहेका छन्। यसअघि पनि उनले काठमाडौँमा ठूला प्रदर्शनहरू आयोजना गरेका थिए, जसले व्यापक जनसहभागिता र चर्चा पाएको थियो। तर, यस पटकको प्रदर्शन थप ठूलो र प्रभावकारी हुने दाबी गरिँदैछ।

राजनीतिक परिवर्तनका पृष्ठभूमि

दुर्गा प्रसाईको राजनीतिक यात्रा कुनै एक विचारधारामा सीमित छैन। उनी माओवादी, एमाले हुँदै राजावादी बनेका व्यक्तित्व हुन्। प्रसाईको यो यात्रा नेपाली राजनीतिक वृत्तमा चर्चाको विषय बनेको छ। उनी माओवादी जनयुद्धको समयमा माओवादी निकट थिए भने, एमालेमा प्रवेशपछि उनीसँग व्यापारिक र राजनीतिक सम्बन्धहरू मजबुत हुँदै गए। तर, पछि एमाले छोडेर राजावादी बनेपछि उनी खुलेर राजतन्त्रको पुनःस्थापनाका लागि अभियानमा जुटेका छन्।

उनको यो यात्रा र विचारधारामा आएको परिवर्तनले उनलाई विवादास्पद व्यक्तित्वको रूपमा स्थापित गरेको छ। उनका आलोचकहरूले उनलाई राजनीतिक अवसरवादीको रूपमा चित्रित गर्ने गरेका छन्, जसले परिस्थिति अनुसार आफ्नो राजनीतिक धारणा परिवर्तन गरेका छन्। तर, प्रसाईले आफूलाई नेपाली समाजको धार्मिक र सांस्कृतिक पहिचानको रक्षकका रूपमा चित्रित गर्दै आएका छन्।

चुनौतीहरू र भविष्यको दृष्टिकोण

दुर्गा प्रसाई र राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीले राजतन्त्र पुनःस्थापनाका लागि चलाएका यी अभियानहरूमा आन्तरिक र बाह्य चुनौतीहरू देखिएका छन्। पार्टीभित्रै यी अभियानहरूबारे असहमति रहनुका साथै, अन्य राजनीतिक दलहरूले पनि तीव्र आलोचना गर्दै आएका छन्। फागुन २५ गतेको प्रदर्शन सफल भए पनि, यो आन्दोलन दीर्घकालीन रूपमा कति प्रभावकारी बन्ने हो भन्नेमा संशय रहिरहनेछ। प्रसाईले हालसम्म ठूलो जनसमर्थन जुटाए पनि, नेपालको समग्र राजनीतिक प्रणालीलाई परिवर्तन गर्नका लागि अझ धेरै चुनौतीहरूको सामना गर्नुपर्ने देखिन्छ।

अन्त्यमा, दुर्गा प्रसाईको विवादास्पद राजनीतिक यात्रा र आगामी फागुन २५ को प्रदर्शनले नेपालको राजनीतिक परिदृश्यमा कस्तो प्रभाव पार्छ भन्ने कुरा समयले नै बताउनेछ। तर, हालका गतिविधिहरूले नेपाली समाजमा राजतन्त्रको पुनःस्थापना र हिन्दू राष्ट्रको बहसलाई पुनः केन्द्रमा ल्याएको स्पष्ट देखिन्छ।