काठमाडौं – सिरिया र टर्कीको सिमानामा सोमबार गएको शक्तिशाली भूकम्पमा हालसम्म करिब चार  हजारको मृत्यु भएको बताइएको छ । गाजियान्तेप सहर नजिकै शक्तिशाली भूकम्पको धक्का महसुस गरिएको थियो। त्यसको लगत्तै दोस्रो झट्का आयो ।

यी भूकम्पमा यति धेरै मृत्यु किन भएको हो भन्ने प्रश्न उठिरहेको छ ? यो धेरै ठूलो झट्का थियो। गाजियान्तेप नजिकैको भूकम्पको म्याग्निच्युड ७.८ ​​थियो। आधिकारिक स्तरमा यो धेरै विनाशकारी रूपमा वर्गीकृत गरिएको छ।

यसको केन्द्र तुलनात्मक रूपमा कम गहिराइमा थियो, लगभग १८ किलोमिटर तल, जसले जमिनमा उभिएका भवनहरूलाई गम्भीर क्षति पुर्‍यायो।

युनिभर्सिटी कलेज लन्डनका जोखिम तथा प्रकोप न्यूनीकरण संस्थानका प्रमुख प्रोफेसर जोआना फाउरे वाकरका अनुसार ‘कुनै पनि वर्षमा आएका विनाशकारी भूकम्पलाई हेर्दा विगत १० वर्षमा यति धेरै म्याग्निच्युडका दुईवटा मात्रै भूकम्प गएका छन् । त्यो भन्दा अघिको दशकमा चारजटा ।’

तर शक्तिशाली भूकम्पको झट्काका कारण नै यति ठूलो मात्रामा विनाश भएको हो । भूकम्पको धक्का सोमबार बिहान मानिसहरु घरभित्र बसेर सुतिरहेका बेला आएको थियो । यस विनाशमा भवनहरूको मजबुती पनि एक कारक हो।

पोर्ट्समाउथ विश्वविद्यालयमा भोल्क्यानोलोजी एण्ड रिस्क कम्युनिकेसनकी अध्येता डा. कार्मेन सोलाना भन्छिन्: “दक्षिणी टर्की र विशेष गरी सिरियामा आवासीय पूर्वाधारहरू दुर्भाग्यवश धेरै टाढा छन्, त्यसैले त्यहाँ जीवन बचाउनको लागि राहत र उद्धारमा ठूलो निर्भरता छ। जीवन बचाउनका लागि सुरुको २४ घण्टा महत्वपूर्ण हुन्छ, ४८ घण्टापछि बाँच्ने सम्भावना कम हुन्छ।”

यो त्यस्तो क्षेत्र हो जहाँ विगत २०० वर्षदेखि कुनै ठूलो भूकम्प वा त्यस्तो खतरनाक संकेत थिएन। त्यसैले यहाँ भूकम्पको धक्का आइरहने क्षेत्रको तुलनामा तयारी कम थियो ।